Rusya Devlet Sosyal Bilimler Üniversitesi, Erciyes Üniversitesi, Rusya Bilimler Akademisi Şarkiyat Enstitüsü, Moskova Yunus Emre Enstitüsü,T.C Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Dairesi Başkanlığının iş birliğiyle yapılan Uluslararası Sempozyum 11 -13 Kasım 2021 tarihinde onlıne olarak başladı. Sempozyumun açılış konuşmalarını sırasıyla; Rusya Devlet Sosyal Bilimler Üniversitesi Rektörlüğü Uluslararası Faaliyetlerden Sorumlu Rektör Yardımcısı VeraZabotkina, Erciyes Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof.Dr. Mustafa Borlu, Türkiye Cumhuriyeti Moskova Olağanüstü ve Tam Yetkili Büyükelçisi MehmetSamsar yaptılar.

Bildiri sunumları öğleden sonraki sunumlarla devam etti. Öğretim Görevlisi Sözer AKYILDIRIM ‘’Türk -Rus İlişkilerinin 100. Yılında Türkiye’ye Rus Yardımları ve Emperyalizme Karşı Ortak Mücadele Üzerine Bir İnceleme ‘’ konulu bildirisini sundu. Öğretim Görevlisi AKYILDIRIM, konuşmasında özetle şunları söyledi:

Türk –Sovyet (Rus) ilişkileri 1921 yılında Sakarya Meydan Muharebesi öncesinde başlamış Millî mücadelenin anti emperyalist yönü Sovyet Rus Hükûmeti tarafından desteklenmiştir. Emperyalizmin 1. paylaşım savaşında   yeni bir dünya düzeni kurulması için projeler yapılmış, işgalci ve yağmacılığa dayanan bu projeleri Sovyet Devrimi ve Türk devrimi bozmuştur.

            Türkiye ile Rusya arasında yüzlerce yıllık ilişkiler var olmuş, savaş ve barışlar yapılmıştır. Türk Rus ilişkileri 15.yüzyılda, 1497 ‘de başlamış ve bu tarihten sonra Osmanlı Devleti ile Rus Çarlığı arasında savaşlar, ittifaklar, yardımlar, dostluklarla, süren ilişkiler yaşanmıştır.  Osmanlı-Rus Münasebetleri Rus tüccarların Kırım, Azak gibi şehirlerde ticari faaliyetleri ile başlar. Siyasi anlamda ilk münasebetler ise Kırım hanları aracılığı ile kurulur. İlk Osmanlı-Rus ilişkilerinin tarihi 1492 yılındaki ticari faaliyetlerden kaynaklanan sorunlar nedeniyle kurulduğu bilinse de diplomatik ilişkiler 1497 yılında İstanbul’a Rus elçisinin gelmesiyle başlar. Zamanla sıklaşıp, olumsuzlaşan münasebetler 1917 yılına kadar devam etmiştir.

Yeni kurulan Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti, Türk Kurtuluş Savaşı Batı Cephesinde Ankara Hükümetine maddi destek sağlamıştır. I.İnönü Muharebesindeki başarının ardından Sovyetler Ankara Hükümetine daha olumlu tutum almaya başladılar. II. İnönü Muharebesinin kazanılmasından sonra Rusya SFCB resmi olarak Ankara Hükümetine tebrik mesajı göndermiştir.

            Yunan ordularının ilerleyişi ilk olarak, Ocak 1921’ de İnönü mevzilerinde Garp cephesi kumandanı Miralay İsmet Bey tarafından durduruldu.  Mart 1921 Yunan kuvvetlerinin yaptığı ikinci saldırı da başarıyla engellendi. Bu savaşlar sırasında, 16 Mart 1921’de Ankara hükümetiyle SSCB arasındaki dostluk resmi bir antlaşmayla noktalanmış, 1921 yılının 16 Mart’ında Moskova antlaşması imzalanmıştır. İlk kez büyük bir devlet tarafından tanınan Ankara yönetimi, büyük bir diplomatik başarı kazanmıştır. Sakarya Meydan Savaşı, Anadolu’da emperyalist devletlerin toprak alma politikalarına karşı önemli bir direniş olmuştur. Sakarya zaferinde Sovyet Rusya’nın yaptığı siyasal, parasal ve askeri teknik yardımlar önemli bir rol oynamıştır. Aralık 1921 ile Ocak 1922 arasında Frunze’nin Türkiye’ye yaptığı ziyaret Türkiye ve Sovyet Rusya arasındaki dostluğun etkileyici bir gösterisi olmuştur.

Sovyet hükümeti, Türk ulusal kurtuluş hareketine kardeş elini uzatmış, onu dünya emperyalizmine karşı savaşta doğal bir müttefik olarak görmüştür. Sovyet Rusya, Türkiye’yi eşit niteliklere sahip bir ülke olarak tanıyan ilk devlet olmuş ve çarlık zamanından kalma anlaşmaları ortadan kaldırmıştır.